Cờ tướng Hà Thành, Nét Văn hóa xưa Options

[cchessfan]

Cờ tướng Hà Thành

Hanoinet - Nghe kể, có một gia đình vợ chồng cãi nhau rồi dẫn đến ly hôn. Số là ông chồng, một người đàn ông hiền lành không uống rượu, không hút thuốc, chỉ mỗi tội nghiện cờ. Máu me đến nỗi, ông chẳng quan tâm đến công việc gia đình mà chỉ mải mê rong ruổi với "tướng, sĩ, tượng". Thế mới thấy sức hút ghê gớm của những quân cờ bé nhỏ. Cho nên cũng không có gì lạ khi giữa Hà thành ồn ã vẫn có những khoảng trời riêng cho cờ tướng - nhã thú đứng thứ hai trong "cầm, kỳ, thi, hoạ".

Từ cờ úp vườn hoa
Trước đây, khu vực gần khách sạn Phú Gia ở phố Lê Thái Tổ tụ tập rất đông các cao thủ cờ tướng. Giờ cao điểm, có đến vài chục bàn cờ hoạt động. Những bà bán nước chè kiêmcho thuê bàn cờ làm mướt mồ hôi không hết việc. Chỉ cần 1 - 2 nghìn đồng, cùng chén nước, bao thuốc, có thể ngồi chơi đến ê cả mông. Không phân biệt sang hèn, từ ông già tóc trắng phau đến cậu thanh niên đầu cạo trọc lốc hoặc nhuộm xanh đỏ, đều góp mặt cả. Tất cả đều máu me với đường đi bí hiểm của con cờ, những thế vây hãm ngoạn mục khiến "tướng" nằm im hay nước chiếu thay đổi toàn cục khiến đối thủ và người xem cũng phải ngả mũ kính phục.

Sau khi bị dẹp bỏ, dân nghiện cờ dạt sang khu vực vườn hoa Lý Thái Tổ. Kể ra, giữa cảnh phố phường ồn ã, tự nhiên có một khoảng lặng ở đây, ngồi nhâm nhi nước chè xem đánh cờ cũng thú. Dù vẫn phải ngồi đánh chồm hỗm, "thầy giùi" bu đầy xung quanh, mặt đỏ tía tai, cãi nhau. Người chơi ở đây, bên cạnh chuyên môn còn phải có thần kinh thép để không bị xiêu lòng trước những lời "xui nguyên, giục bị".

Cờ úp là môn rất được ưa chuộng, bởi bên cạnh trình độ thì yếu tố may rủi quyết định không nhỏ đến toàn cục. Những quân cờ được lật ngược lại hoặc úp bằng nắp, sau đó xáo trộn lung tung. Người chơi cứ đi, bao nhiêu nước thì lật tuỳ theo quy định riêng mỗi cuộc đấu. Có anh chàng "trình" thấp, khi bỏ nắp ra, quân xe của mình đã ngay bên cạnh tướng của đối phương rồi, chiến thắng nhẹ như không. Kiểu này, dân ở đây gọi là "chó ngáp phải ruồi". Cũng chính vì tính may mắn mà các kỳ thủ chơi cờ thì ít, mà đánh bạc thì nhiều. Có những trận cờ lên đến bạc triệu, không khí căng thẳng như xem vua cờ Kasparov của Nga đấu với máy tính vậy. Nhưng cũng có khi, hai người chơi chỉ "độ" một chầu bia mà tiền "gà" bên ngoài gấp hàng chục lần như thế.

T "trọc" hay ông già T "bụi" đã mưu sinh hàng năm trời ở đây với nghề cố vấn, hoặc "gặp con gà nào háu đá" là "chăn". Một vấn đề nữa là các "kỳ thủ" ngồi nhiều, uống nước chè nhiều, lại căng thẳng nên thường xuyên phải đi "giải quyết". Không có nhà vệ sinh, đành chọn đại một gốc cây để "trút nỗi buồn". Nước chè, nước điếu cày cũng được đổ ra đấy tạo nên một thứ mùi khó chịu mà chỉ những người "say cờ" ở đây mới chịu nổi.

Cũng may, cờ úp ở vườn hoa Lý Thái Tổ cũng mới bị dẹp bỏ. Dân nghiện cờ mất chỗ chơi, trả lại vẻ đẹp bình an cho vườn hoa nổi tiếng của Hà Nội.

Đến "đấu trường" ngõ Trạm
Đã là dân cờ Hà thành, chắc không ai không biết "chiếu cờ" ở 33 ngõ Trạm. Quán nước nhỏ là nơi "quần hùng" tụ tập rất đông.

Chủ quán là ông Thu, một người mà đường đi nước bước của "tướng, sĩ, tượng" đã ngấm vào máu. Hơn chục năm trước, ông Thu mở quán nước chè và bày một bàn cờ để chơi cho đỡ buồn. Ngày này qua ngày khác, người đến chơi cứ đông dần. Đầu tiên là đến thử sức với chủ quán, rồi để thay đổi không khí, chuyển sang đấu với nhau. Tiếng lành đồn xa, có người đến chơi, có người lại qua xem cho biết, chẳng mấy chốc quán nước trở nên luôn quá tải, phải chen chúc nhau ngồi lấn ra cả vỉa hè. Nhìn cách đánh cờ có thể đoán ngay được, người đó tính khí thế nào: trầm tĩnh, sôi nổi hoặc dễ nóng giận.

Thế nên, chuyện cãi nhau cũng ỏm tỏi. Nhưng, nếu căng thẳng quá mức cho phép, ông Thu sẽ ra tay dàn xếp. Thậm chí có người bị ông "cấm vận" không cho đến đây vài tháng liền. Kể cũng hay. Cách đây vài năm, ông Thu còn mở hẳn một giải cờ ngõ Trạm, quy tụ khá nhiều hảo thủ, có tài trợ, có giải thưởng hẳn hoi. Tuy nhiên, nghe nói có vài kỳ thủ máu cờ ít, bạc nhiều, đã "đi đêm" để ôm giải thưởng về chia nhau. Thành ra giải cờbị chết yểu.

Có nhiều ý kiến về việc những kỳ thủ gây mất mỹ quan đô thị, thậm chí làm ô nhiễm môi trường (vì "giải quyết" không đúng chỗ) hoặc lợi dụng để đánh bạc nữa, nhưng không thể phủ nhận, cờ tướng đã là nét văn hoá riêng rất cần sự lưu tâm của những nhà quản lý phố phường Hà Nội.

Quốc Toản